Tym wpisem chciałbym poruszyć rolę konstruktora w zespole technicznym. Zacząłem od porównania konstruktora do mózgu firmy. To w jego głowie tworzą się koncepcje na rozwiązania zawiłych kwestii. Konstruktor przekuwa zdobytą wiedzę na rozwiązanie przy użyciu narzędzi do projektowania 3D. Jest podczas narodzin idei, a także w czasie wdrażania jej w życie. Często zostaje ojcem sukcesu, ale bierze na swoje barki również sporą odpowiedzialność za niedoskonałości maszyny. Bardzo często to konstruktor jest właśnie osobą pierwszego kontaktu w momencie, gdy coś nie funkcjonuje jak powinno.
Konstruktor – definicja
Konstruktor w technice budowy maszyn to ktoś opracowujący szkice koncepcyjne oraz zajmujący się przeniesieniem ich ze sfery wyobraźni do świata materialnego. Dokonuje tego przy pomocy narzędzi projektowych – komputerowych programów do projektowania 2D i/lub 3D. Dzięki tym programom konstruktor opracowuje dokumentację wykonawczą. Na jej podstawie, z pomocą innych zespołów (produkcyjnego, montażowego), powstaje rozwiązanie.
Podstawowe kompetencje konstruktora w praktyce
Temat podstawowych kompetencji konstruktora przewinął się we wpisie o zespole technicznym. W podobnej wersji można go również znaleźć w rubryce z wymaganiami na stanowisko konstruktora w ogłoszeniach o pracę. Ze względu na to, że moje wpisy przesiąknięte są mocno perspektywą pracy w niewielkiej firmie integratorskiej, rzeczywisty wachlarz kompetencji konstruktora często bywa szerszy. Oprócz tradycyjnego obmyślania koncepcji (koncypowania) oraz projektowania rozwiązań, na konstruktorze często spoczywa obowiązek spisania wymagań projektowych i dbania o ich przestrzeganie przez zespół projektowy. Bez odpowiednich narzędzi oraz wyznaczonego na to czasu jest to uciążliwe. Jednym z takich narzędzi jest karta projektu.
Niewiele się mówi na temat pracy konstruktora w terenie, to znaczy u klienta. Z definicji, konstruktor jest osobą, która wie najwięcej na temat powstałego rozwiązania. Zna każdy niuans maszyny, dlatego najwygodniej jest delegować taką osobę do zadania walidacji rozwiązania u klienta. Z perspektywy podziału prac, jest to zadanie kierownika projektu, który przy użyciu odpowiedniego narzędzia – spisu założeń, jest w stanie punkt po punkcie przejść przez proces walidacji maszyny z klientem.
Narzędzia pracy konstruktora
Kiedy myślę o narzędziach, których używam w pracy konstruktora, nasuwa mi się podział na materialne, czyli istniejące fizycznie oraz niematerialne, reprezentowane na ekranie komputera.
Materialne narzędzia konstruktora
- Komputer, drugi mózg. W zależności od upodobań będzie to wszechstronny laptop lub cała stacja robocza z jednym lub dwoma monitorami. W przypadku pierwszej polecam, aby przekątna ekranu miała przynajmniej 17″, w celu wygodniejszego projektowania. Niektórzy mogą pozwolić sobie na hybrydę tych opcji, czyli nieco mniejszy laptop wyjazdowy, stacjonarnie zaś stacja dokująca z pozostałym osprzętem.
- Monitor. Temat iskra zapłonowa do dyskusji typu „co było pierwsze jajko czy kura“. Są zwolennicy jednego dużego ekranu, istnieją też amatorzy dwóch wyświetlaczy. Ilość rozwiązań na rynku pozwala stworzyć wiele kombinacji.
- Mysz. Wygodna. W zasadzie to główne narzędzie do komunikacji że środowiskiem komputera. Warto, żeby miała co najmniej 2 przyciski i rolkę oraz kilka konfigurowalnych przycisków. Można pod nie podpiąć operacje lub makra przyspieszające proces projektowania.
- Klawiatura. Bez komentarza.
- Manipulator 3D. Lewa ręka. Świetne urządzenie do manipulowania bryłą w przestrzeni. Podobnie jak w przypadku myszy warto, aby był wyposażony w dodatkowe, konfigurowalne przyciski.
- Notes, kartka papieru, długopis. Nic tak nie ułatwia życia jak podręczne narzędzia do szkicowania pomysłów lub zapisywania wrzutek.
- Suwmiarka oraz miara, a najlepiej wyposażona mała skrzynka warsztatowa. Mile widziane klucze imbusowe, płaskie, wkrętaki.
Niematerialne narzędzia konstruktora
- Środowisko do projektowania w 2D/3D i przygotowania dokumentacji. Miejsce, gdzie konstruktor spędza najwięcej efektywnego czasu. Ja korzystam z SolidWorks.
- Pakiet Office. Poczta, edytor tekstowy oraz arkusz kalkulacyjny, w którym powstaje większość obliczeń.
- Narzędzie do planowania projektów i rejestrowania czasu pracy. W zależności od firmy. Przetestowałem kilka, najodpowiedniejsza jest dla mnie Asana z wtyczką TMetric.
Jak ułatwić konstruktorowi życie?
Oprócz wyżej wymienionych materiałów, warto korzystać z rozwiązań usprawniających pracę konstruktora. Poniżej spis rzeczy, które mam na myśli:
- karta projektu,
- lista kontrolna projektu,
- makra,
- właściwa technika nazewnictwa plików oraz folderów projektowych,
- standaryzacja używanych części,
- szablony części i rysunków,
- procedury.
Techniki projektowania
To zdecydowanie temat na osobny wpis, ale chciałem o niego chociaż zahaczyć. Zauważyłem, że w konstrukcji dominują dwie techniki przygotowania projektu:
- od ogółu do szczegółu,
- od szczegółu do ogółu.
Pierwsza z nich występuje, gdy mamy z góry zdefiniowany gabaryt/obszar, w który musimy wpasować się z maszyną. Zakładamy wtedy ogólny zarys maszyny (złożenie) i w nim kolejno rozrysowujemy złożenia.
Druga koncepcja zakłada rozpoczęcie projektowania od podzespołów realizujących swoje zadanie. Po dopracowaniu podzespołu umieszcza się go w przestrzeni i dokłada kolejne do momentu aż uzyska się spełnienie założeń. Gabaryt zewnętrzny w tym wypadku jest funkcją wynikową.
Proces koncypowania u konstruktora
Koncypowanie, czyli proces myślowy, w którym analizuje się problem z różnych stron. Owocem koncypowania zwykle jest pomysł rozwiązania problemu. Obmyślanie koncepcji daje najlepsze efekty w interdyscyplinarnym zespole złożonym co najmniej z automatyków i konstruktorów. Bardzo dobrze, jeśli jest możliwość zaangażowania do takiego procesu klienta.
Naturalnie jest to proces, który pozwala na chwilę odkleić się od codziennych zajęć, więc łatwo o rozproszenia. Szczególnie, że koncypowaniu towarzyszy cały zespół. Często pojawia się też kawa. W jednej z firm, w biurze konstruktorskim z tradycjami, do procesu koncypowania było angażowane nawet wino i w zasadzie nie ma się czemu dziwić. Otwarty, odprężony umysł to umysł, który potrafi wpaść na najbardziej kreatywne rozwiązania.
Sam proces koncypowania często ma swoją kontynuację nawet po zakończeniu pracy. Szczególnie wtedy, gdy zagadnienie jest szczególnie skomplikowane i ciężko znaleźć na nie proste rozwiązanie. Pomysły przychodzą wtedy podczas robienia obiadu, kąpieli czy jako pierwsze myśli o poranku.
W czasie studiów, zanim jeszcze rozpocząłem pracę zawodową, podczas zajęć, których nazwa już uleciała mi z pamięci, pewien profesor wspomniał o procesie koncypowania u konstruktora. Wspomniał to eufemizm. Były to całe zajęcia poświęcone mitycznemu zdawałoby się procesowi, o którym profesor opowiadał z wypiekami na policzkach. Nawet nie miałem pojęcia jak prawdziwe okaże się po kilku latach.
Konstruktor na rynku pracy – umowa o pracę czy działalność gospodarcza
Popularnym ostatnio kierunkiem jest przechodzenie konstruktorów od zatrudnienia na zasadzie umowy o pracę do założenia własnej działalności gospodarczej. Chciałbym poświęcić temu tematowi więcej znaków, bo sam poszedłem taką drogą i mam sporo wniosków. Krótko mówiąc – jest lepiej, ale z pewnymi ograniczeniami.
Żywot konstruktora
Praca konstruktora to koktajl kreatywności, wiedzy, odpowiedzialności i rzetelności. Mi ten smak zdecydowanie odpowiada. Jest to stanowisko, na którym można nieustannie podnosić kwalifikację, a to bardzo lubię. Znam jednak osoby, które z tej ścieżki skręciły w inna stronę np. na drogę programisty. Jak to jest w Twoim przypadku? Daj znać w komentarzu.
